4.2. Standartdışı Aşamaların Olgunluk Seviyeleri

Her belirtim standartlaşma aşamalarına girmez. Bir belirtim bir Genel Ağ Standardı olarak tasarlanmayabilir veya eninde sonunda standartlaşacağı düşünülmesine rağmen standartlaşma aşamalarına girmek için henüz hazır olmayabilir. Bir belirtim daha güncel bir Genel Ağ Standardı tarafından standartzede yapılmış olabilir veya bir şekilde gözden düşebilir ya da kullanımdışı kalabilir.

Standartlaşma aşamalarına sokulmayan belirtimler için aşamasız olarak üç olgunluk seviyesi vardır: "Deneysel" (Experimental), "Bilgilendirici" (Informational) ve "Tarihi" (Historic). Bu yaftaları taşıyan belgeler hiçbir manada Genel Ağ Standardı değildir.

4.2.1. Deneysel

"Deneysel" (Experimental) yaftası genellikle bir araştırma veya geliştirme çabasının parçası olan bir belirtimi ifade eder. Böyle bir belirtim standartlaşma süreci ile gereken koordinasyonun sağlanmış olduğunu doğrulamak (aşağıya bakınız) için ve sadece yayıncı değerlendirmelerine konu çalışmanın arşivsel kaydı olarak ve Genel Ağ teknik toplumunun genel bilgisi için yayınlanır. Bir Deneysel belirtim IRTF'nin bir Araştırma Grubu gibi örgütlü bir Genel Ağ araştırma çabasının sonucu olabileceği gibi bir IETF Çalışma Grubunun veya bağımsız bir katkıcının çabalarının bir sonucu da olabilir.

4.2.2. Bilgilendirici

Bir "Bilgilendirici" (Informational) belirtim Genel Ağ toplumunun bir fikir birliğini veya önerisini yansıtmayan ve Genel Ağ toplumunun genel bilgilenmesi için yayınlanmış bir belirtimdir. Bilgilendirici yaftası standartlaşma süreci ile gereken koordinasyonun sağlanmış olduğunu doğrulamak (Deneysel ve Bilgilendirici RFC'lerle ilgili İşlemler bölümüne bakınız) ve sadece yayıncı değerlendirmelerine konu çeşitli kaynaklardaki güvenilir bilgilendirici belgelerin çok kapsamlı bir aralıkta tam zamanında yayınlanmasını sağlamak için tasarlanmıştır.

Genel Ağ toplumunun dışında hazırlanmış ve Fikri Mülkiyet Hakları hükümlerine göre Genel Ağ Standartları Süreci ile bağdaşmayan belirtimler sahibinin izni ve RFC Editor'ün onayıyla Bilgilendirici Yorum İsteği olarak yayınlanır.

4.2.3. Deneysel ve Bilgilendirici RFC'lerle ilgili İşlemler

IETF Çalışma Grubunun çalışmalarının sonucu olmaksızın, Deneysel veya Bilgilendirici durumla yayınlanması düşünülen belgeler doğrudan doğruya RFC Editor'e teslim edilmelidir. RFC Editor böyle bir belgeyi daha önce yaınlanmamışsa Genel Ağ Taslağı olarak yayınlayacaktır. Bunları diğer Genel Ağ Taslaklarından kolayca ayırdedebilmek için I-D dizininde gruplar. RFC Editor bunları işleme sokmadan önce yorumları alması için iki hafta bekletir. RFC Editor, bir belgenin Deneysel veya Bilgilendirici durumla yayınlanabilecek bir makale olabilirliği hakkında sağduyusunu kullanmak üzere üzerinde birilerinin çalışacağını umar. Belge Genel Ağ etkinlikleri ile ilgili değilse veya RFC'ler için teknik olsun olmasın bir standart olamıyorsa RFC Editor uzman takdirini kullanarak belgeyi yayınlamayı reddedebilir.

Standartdışı aşamalar olarak Deneysel ve Bilgilendirici yaftalarının Genel Ağ Standartları Sürecini bozmak amacıyla yanlış kullanıma konu edilmediğinden emin olmak için, IESG ve RFC Editor, IETF topluluğunca yapılmış ya da yapılacağı umulan bir çalışmayla ilgili olarak Deneysel veya Bilgilendirici yayın olmak üzere RFC Editor'ün takdirine bırakılmış her belgeyi RFC Editor'ün IESG'ye havale edeceğini kabul eder. IESG böyle bir belgeyi makul bir süre içinde gözden geçirecek ve, ya teslim edildiği özgün haliyle yayınlanmasını ya da Genel Ağ Standartları Sürecine bir katkı olarak IETF'ye havale edilmesini önerecektir.

Eğer

  1. IESG'nin IETF bağlamında işleme sokulmak üzere IETF'ye sevkettiği ama yazarının böyle olmasını reddettiği veya
  2. IESG'nin belgenin ileri sürdüğü şeylerin mevcut bir IETF çalışmasına aslında muhalif olduğunu veya çeliştiğini varsaydığı

bir belge yine de bir Deneysel veya Bilgilendirici Yorum İsteği olarak yayınlanabilir. Bu durumlarda, yine de, belgenin hangi durumlarla yayınlandığına dair okuyucuya bilgi vermek üzere, belgenin hemen başındaki "Bu Belgenin Durumu" bölümüne veya belgenin uygun bir yerine IESG bir "feragatname" yerleştirebilir.

IETF Çalışma Gruplarınca Deneysel veya Bilgilendirici RFC'ler olması amaçlanan belgeler IESG gözden geçirmesine gider. Gözden geçirme işlemi Olayın Başlatılması bölümünde açıklanan süreç kullanılarık başlatılır.

4.2.4. Tarihi

Daha güncel bir belirtim tarafından standartzede yapılmış veya herhangi bir sebeple kullanımdışı olacağı varsayılan bir belirtime "Tarihî" (Historic) seviyesi atanır. (Lisan arıtıcılar bu amaçla kullanılacak terimin "Ezelî" ("Historic" değil "Historical") olması gerektiğini söylerler; yine de "Tarihi" sözcüğü bu noktada "ezelî" anlamında kullanılmıştır[81]).

Bilginize

Standart aşamalarındaki belirtimlerin, (başka standart kurullarından sevkedilmiş belirtimlerden olmayıp) standartdışı aşamalardaki belirtimlerle veya başka (başka burada "harici/dış" anlamında sanırım) standart aşamalarının olgunluk seviyelerinden daha düşüğündeki belirtimlerle ilgili olmaması gerekir. (Harici Standartlar ve Belirtimler bölümüne bakınız.)



[81] Ç.N.: "Historical" sözcüğünün tarihe malolmuş ama efsane olmayan (eskiden gerçekleştiği bilinen) ancak bir tarih de düşülmemiş durumları kastettiğinden hareketle dilimize "Ezelî" olarak çevirmeyi anlatılmak isteneni daha iyi betimlediğinden daha uygun gördüm. Ama belgenin yazarının yaptığı gibi yapıp ben de uygun olmayan terimi kullandım.